‘Zeventig doden door Nederlandse bom in Irak’
Zeker zeventig burgers zijn in 2015 om het leven gekomen door een aanval van een Nederlandse F-16 op een autobommenfabriek van IS in het Iraakse Hawija. Dat melden NOS en NRC.
In gebouwen en huizen rond de bommenopslagplaats verbleven veel vluchtelingen. Mogelijk was volgens NRC sprake van verouderde inlichtingen over het aantal omwonenden en de aanwezigheid van explosieven, maar de NOS heeft een Irakees gesproken die stelt informatie over omwonenden te hebben doorgegeven aan het Iraakse leger. Onduidelijk is of die informatie de Nederlandse luchtmacht heeft bereikt.
Volgens beiden heeft het Amerikaanse Pentagon bevestigd dat bij de aanval in de nacht van 3 juni zeventig burgers omkwamen. De NOS schrijft echter dat ooggetuigen spreken van veel meer doden, onder wie zeker 23 kinderen. Ook waren er honderden gewonden.
Een complete wijk in Hawija zou zijn verwoest. Het zogenoemde targeting-proces zou zeer zorgvuldig zijn geweest en er is een vrij kleine bom gebruikt. Het incident werd volgens het Pentagon zo groot door de enorme hoeveelheid munitie die in de fabriek lag, aldus de NOS.
Volgens de NOS is het de eerste keer dat duidelijk wordt waar Nederland heeft gebombardeerd in Syrië en Irak en hoeveel burgerslachtoffers daarbij vielen. De internationale coalitie heeft met het oog op de nationale veiligheid en die van de vliegers afgesproken betrokkenheid van landen bij luchtaanvallen niet prijs te geven.
Het Openbaar Ministerie zou de zaak vorig jaar hebben onderzocht, maar tot de conclusie zijn gekomen dat er geen aanleiding was voor een vervolgonderzoek. Het Pentagon zou hetzelfde hebben geconcludeerd.
Kamer wil openheid over luchtaanval in Irak
De Tweede Kamer wil dat het ministerie van Defensie openheid van zaken geeft over een luchtaanval in Irak in 2015 waarbij tientallen burgerslachtoffers zijn gevallen. Volgens NRC en NOS is de aanval uitgevoerd door een Nederlandse F-16.
“We proberen al jaren maximale transparantie te regelen als het aankomt op burgerslachtoffers,” zegt Salima Belhaj van regeringspartij D66. “Dan kunnen we er ook een maatschappelijk debat over voeren en weten nabestaanden wie verantwoordelijk is.” Ze hoopt dat Defensie meer ‘in beweging’ komt en openheid wil bieden.
Ook coalitiepartner ChristenUnie wil ‘heldere antwoorden’ van minister Ank Bijleveld (Defensie) over de aanval in de Iraakse stad Hawija. Joël Voordewind wil onder meer weten hoe het zit met compensatie voor slachtoffers . “Er is meer transparantie nodig over burgerslachtoffers na Nederlandse bombardementen. De Kamer heeft hier eerder naar gevraagd. Het zou goed zijn als Defensie bij de begrotingsbehandeling in november met concrete plannen komt hoe dit te doen.”
“Als dit klopt is het een groot en heftig verhaal,” reageert SP’er Sadet Karabulut. “Dan heeft de minister een groot probleem.” Ze heeft meermaals ‘specifiek gevraagd’ naar burgerslachtoffers. “Nederland heeft recht op de waarheid,” aldus Karabulut. Ze stelt vragen aan de minister en wil een debat ‘om ook de vraag te stellen waarom we nooit geïnformeerd zijn’.
Isabelle Diks van GroenLinks vindt het ‘ongelooflijk dat de Kamer nu pas via de pers hoort dat bij een Nederlandse aanval zo onthutsend veel burgerslachtoffers zijn gevallen’. Bijleveld heeft volgens haar ‘heel wat uit te leggen’.
Defensie wil betrokkenheid bij het bombardement bevestigen noch ontkennen.